Przewlekły ból kości ogonowej potrafi być chorobą odbierającą możliwość wykonywania codziennych czynności a czasem nawet satysfakcję oraz chęć do życia.
Na szczęście istnieją skuteczne metody dające szansę na pozbycie się cierpienia.
Ból kości ogonowej
Ból najczęściej lokalizuje się w górnej części kości ogonowej w miejscu położenia kości ogonowej. Szczególnie bolesne może być siedzenie zwłaszcza w pozycji półleżącej, przedłużające się stanie lub zmiana pozycji z siedzącej. Ból zazwyczaj nasila się przy dotknięciu kości ogonowej.
Kilka słów o anatomii
Kość ogonowa inaczej guziczna znajduje się na końcu kręgosłupa. Jej łacińska nazwa pochodzi od greckiego słowa kokkyx które oznacza kukułkę. Zazwyczaj składa się kilku ( 3-5 ) zrośniętych drobniejszych kostek. Jest ona połączona zrostem z kością krzyżową.
Do kości ogonowej przyczepiają się liczne więzadła i mięśnie które pełnią ważną rolę w funkcjonowaniu narządów miednicy.
Przyczyny kokcygodynii
- Najczęstszą przyczyną bólu kości ogonowej jest bezpośredni uraz lub upadek powodujący np. stłuczenie oraz pęknięcie kości ogonowej.
- Nieprawidłowa pozycja podczas siedzenia np. siedzenie w pozycji półleżącej
- Niestabilność lub podwichnięcie połączenia kości ogonowej z krzyżową co może prowadzić do nieprawidłowego obciążenia i napięcia więzadeł oraz mięśni a w następstwie bólu
- Zmiany zwyrodnieniowe połączenia krzyżowo-guzicznego
- Dyskopatia kręgosłupa i ból rzutujący się na kość guziczną
- Niektóre warianty w budowie kości predysponują do powstania zespołu bólowego
Przyczyną bólu w okolicy ogonowej mogą być także zmiany nowotworowe, reumatologiczne, infekcje oraz zmiany skórne (np. torbiel włosowa)
Często również zdarza się że przyczyna bólu nie jest uchwytna.
Diagnostyka bólu kości guzicznej
Najważniejszym jest badanie fizykalne poprzez bezpośrednie zbadanie bolącej okolicy kości ogonowej oraz rozmowa z pacjentem.
Badaniami obrazowymi wykonywanymi w przypadku bólu kości ogonowej są badania RTG oraz MR.
W badaniu Rezonansu Magnetycznego można uwidocznić wiele przyczyn dolegliwości. Badanie to pozwala również na dokładniejsze wykluczenie groźniejszych zmian.
RTG kości guzicznej pozwala na ocenę jej położenia w różnych pozycjach ciała.
Leczenie
U większości pacjentów ból przechodzi samoistnie lub mija po leczeniu zachowawczym tj.:
- korekcja postawy zwłaszcza przy siedzeniu
- ergonomiczne poduszki
- ciepłe lub zimne okłady
- leki przeciwzapalne
W przypadku gdy te metody nie przyniosą skutku możliwa jest fizjoterapia która polega m. in na relaksacji mięśni i więzadeł dna miednicy, zabiegach TENS.
Równolegle do fizjoterapii jak również gdy nie przyniesie ona skutku można wykonać blokady w okolicy kości guzicznej.
W przypadku gdy wszystkie metody zawiodą ostatecznością jest operacyjne usunięcie kości guzicznej.
Zabieg przeciwbólowy przy bólu kości ogonowej
Blokada zwoju nieparzystego (Waltera) jest to zastrzyk ze środka znieczulającego i sterydu ma ona charakter diagnostyczno-terapeutyczny co pozwala zarówno na dokładne zdiagnozowanie źródła problemu jak również działa przeciwbólowo.
Możliwe jest również zniszczenie ciepłem lub lekiem nerwów odpowiedzialnych za cierpienie – jest to sposób na długotrwałe pozbycie się bólu.
W przypadku obu zabiegów na ból kości ogonowej oraz ból miednicy, okolicy odbytnicy i krocza skuteczność przeciwbólowa wynosi powyżej 85%.
Iniekcje te wykazują się dużym bezpieczeństwem, dodatkowo przeprowadza się je pod kontrola RTG lub USG co pozwala na dokładne umiejscowienie leku oraz maksymalne bezpieczeństwo procedury.
Zabieg ten wykonuje się również w bólach pooperacyjnych po usunięciu odbytnicy, bólach okolicy odbytu oraz w przewlekłych bólach okolicy krocza. Skuteczny też jest też w bólu spowodowanym chorobą nowotworową.
Co to jest zwój nieparzysty?
Zwój nieparzysty inaczej zwój Waltera jest to skupisko komórek nerwowych zlokalizowane po wewnętrznej stronie kości ogonowej które odpowiada za czucie w tym odczuwanie bólu w okolicy kości ogonowej, krocza, obytnicy, oraz miednicy.
Jak przebiega zabieg?
Całość procedury trwa ok 10-15min.
Zostaną Państwo poproszeni o położenie się na boku z kolanami przygiętymi do klatki piersiowej.
Następnie po oznaczeniu miejsca wkłucia skóra jest dokładnie dezynfekowana, a miejsce wkłucia zostaje znieczulone środkiem znieczulającym.
Pod kontrolą obrazów igła zostaje precyzyjnie wprowadzona a następnie podawany jest lek lub działanie ciepła na nerwy przewodzące ból.
Bezpośrednio po zabiegu pacjent może wrócić do domu.
Bibliografia:
- Choudhary, Ranjeet et al. “Improvement in Pain Following Ganglion Impar Blocks and Radiofrequency Ablation in Coccygodynia Patients: A Systematic Review.” Revista brasileira de ortopedia vol. 56,5 558-566. 28 Oct. 2021, doi:10.1055/s-0041-1735829
- Nathan, S T et al. “Coccydynia: a review of pathoanatomy, aetiology, treatment and outcome.” The Journal of bone and joint surgery. British volume vol. 92,12 (2010): 1622-7. doi:10.1302/0301-620X.92B12.25486
- Lirette, Lesley Smallwood et al. “Coccydynia: an overview of the anatomy, etiology, and treatment of coccyx pain.” The Ochsner journal vol. 14,1 (2014): 84-7.