Zanim odpowiem na pytanie „Co lepiej wykonać Rezonans czy USG barku?”. Postaram się przybliżyć co mogą zobrazować poszczególne badania.

USG barku

Badanie USG pozwala na bardzo dokładną ocenę wielu struktur barku. W badaniu tym możemy bardzo dobrze ocenić: ścięgno głowy długiej bicepsa, stożek rotatorów, staw barkowo-obojczykowy, kaletkę podbarkowo-podnaramienną

Dużą zaletą tego badania jest możliwość badania podczas ruchu co bardzo przydaje się w diagnostyce konfliktu podbarkowo-ponaramiennego który jest jedną z głównych przyczyn bólu ramienia przy podnoszeniu ręki. W badaniu tym również jesteśmy w stanie ocenić stabilność stawu barkowo-obojczykowego po urazach.

W USG barku jesteśmy w stanie z dużą dokładnością ocenić między innymi:

  • uszkodzenia stożka rotatorów
  • podrażnienie i zapalenie kaletki podbarkowo-podnaramiennej
  • choroby stawu barkowo-obojczykowego
  • zapalenia stawu
  • konflikt podbarkowo-podnaramienny

Badanie USG barku niestety w zasadzie nie pozwala na miarodajną ocenę obrąbka stawowego oraz pozostałych struktur wewnątrzstawowych takich jak wewnątrzstawowy odcinek ścięgna bicepsa.

Pod kontrolą USG możemy również bezpiecznie i precyzyjnie podawać leki. Z częstych i skutecznych zabiegów jakie się wykonuje

  • iniekcja do kaletki podbarkowo-podnaramiennej przy bólu barku przy podnoszeniu ramienia
  • blokada lub termolezja nerwu nadłopatkowego w bólu barku
  • dostawowe podanie środka kontrastującego przy badaniu artrografii MR czy kwasu hialuronowego lub sterydu w przypadku
  • podanie osocza bogatopłytkowego (PRP) do częściowych uszkodzeń i tendinopatii stożka rotatorów.
  • blokada przeciwbólowa stawu barkowo-obojczykowego

W przypadku obecności zwapnień w barku czyli tak zwanej wapniejącej tendinopatii można wykonać bezoperacyjne usunięcie zwapnień ze ścięgna pod kontrolą USG.

Rezonans magnetyczny barku

Badanie rezonansu magnetycznego barku pozwala na zobrazowanie większości struktur stawu ramiennego i pozwala na szeroką ocenę całego barku.

W obrazach MR doskonale widać m.in ścięgna stożka rotatorów oraz ich brzuśce mięśniowe, obrąbek stawowy, chrząstkę stawową, staw barkowo-obojczykowy, wewnątrzstawowy odcinek ścięgna bicepsa. Także mniej oczywiste struktury mogące powodować ból są dobrze widoczne w tym badaniu np. staw żebrowo-łopatkowy.

Badanie to pozwala również na dokładną ocenę mięśni które mogą ulegać zanikowi w przebiegu uszkodzenia stożka jak również zanikać lub zmieniać strukturę w przebiegu chorób neurologicznych.

MR umożliwia też ocenę szpiku kostnego i jest bardzo przydatne w ocenie guzów kości.

Czasami wykonuje się badanie artrografii MR barku które polega na podaniu do światła stawu roztworu ze środkiem kontrastowym. Jest to badanie obrazowe w którym można najdokładniej ocenić m.in obrąbek oraz niektóre z typów uszkodzeń stożka rotatorów i torebki stawowej barku.

RTG barku

Badanie to stosowane często jako pierwsze pozwala ocenić strukturę kostna barku. W szczególności pozwala na orientacyjne zobrazowanie choroby zwyrodnieniowej, wykluczenia zmian ogniskowych w kości ocenę szerokości przestrzeni podbarkowej która może ulegać zwężeniu przy zerwaniu stożka rotatorów.

Zwapnienia w barku również są zazwyczaj dobrze widoczne.

W obrazach RTG można też dokonać oceny stabilności stawu barkowo-obojczykowego. Wówczas takie RTG wykonuje się przed i po chwyceniu ciężaru.

RTG pełni tez ważną role w ocenie pourazowej barku w celu szybkiej oceny pod kątem obecności zwichnięcia lub złamania barku zazwyczaj w warunkach izby przyjęć.

W badaniu tym nie jesteśmy w stanie ocenić ścięgien, mięśni, obrąbka i innych struktur miękkotkankowych barku.

TK barku

Tomografia komputerowa barku pozwala na bardzo dokładną ocenę struktury kostnej. Niestety wiąże się ze zwiększoną dawką promieniowania rentgenowskiego w porównaniu do badania RTG.

Zazwyczaj badanie TK barku wykonuje się po urazach gdy badanie RTG jest niejasne. Można je również wykonać gdy jest potrzeba dokładniejszej oceny połamanych kości barku.

Czasami wykonanie TK konieczne jest np. przy planowaniu i kwalifikacji do dużych operacji kostnych lub w przebiegu guzów kości.

W przypadku kiedy badanie MR jest przeciwwskazane ze względu na obecność rozrusznika serca lub innych urządzeń lub metali można wykonać badanie artrografi TK barku które pozwala na ocenę obrąbka, chrząstki oraz stożka rotatorów.

USG czy rezonans barku

Które badanie lepiej wykonać USG czy rezonans barku? To pytanie często zadają pacjenci a odpowiedź na nie nie jest taka oczywista.

Oba badania są bardzo dobrymi narzędziami w diagnostyce chorób i bólu barku.

Badanie MR pozwala na najobszerniejsze uwidocznienie struktur barku to nie znaczny jednak że badanie USG jest znacznie gorsze i nie powinno być rozważane.

W diagnostyce chorób stożka rotatorów USG i MR wykazują się podobna skutecznością wynoszącą >90% i nie ma miedzy nimi większej różnicy.

W badaniu USG możemy zobrazować struktury dynamicznie pozwalając na ich ocenę w ruchu. Również w przypadku klaustrofobii lub przeciwwskazań (np. rozrusznik serca) nie ma problemu z wykonaniem ultrasonografii.

Niestety w badaniu USG barku nie jesteśmy w stanie ocenić obrąbka, chrząstki oraz innych struktur wewnątrzstawowych. W przypadku podejrzenia uszkodzenia tych struktur badanie MR powinno być badaniem z wyboru. Również podejrzenie guza powinno skłaniać do wykonania tego badania.

Bardzo ważną zaletą USG jest również to, że podczas osobistej wizyty z doświadczonym w leczeniu bólu lekarzem jest on w stanie ocenić czy ból pochodzi z barku czy np z szyi lub mięśni oraz nakierować badanie oraz dalsze leczenie na inny tor.

Zazwyczaj podczas pojedynczej wizyty z USG barku lekarz jest w stanie postawić diagnozę oraz dokonać iniekcji leku pod kontrolą USG.

Bibliografia:

  1. Garving, Christina et al. “Impingement Syndrome of the Shoulder.” Deutsches Arzteblatt international vol. 114,45 (2017): 765-776. doi:10.3238/arztebl.2017.0765
  2. Farooqi AS, Lee A, Novikov D, et al. Diagnostic Accuracy of Ultrasonography for Rotator Cuff Tears: A Systematic Review and Meta-analysis. Orthop J Sports Med. 2021;9(10):23259671211035106. Published 2021 Oct 11. doi:10.1177/23259671211035106
  3. Messina C, Banfi G, Orlandi D, et al. Ultrasound-guided interventional procedures around the shoulder. Br J Radiol. 2016;89(1057):20150372. doi:10.1259/bjr.20150372
  4. Levine, Benjamin D et al. “Imaging of the shoulder: a comparison of MRI and ultrasound.” Current sports medicine reports vol. 11,5 (2012): 239-43. doi:10.1249/JSR.0b013e31826b6baa
  5. https://radiopaedia.org/articles/shoulder-protocol-ct